Hjarðmaðurinn
Útlit
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Bo%C3%B6tes_IAU.svg/220px-Bo%C3%B6tes_IAU.svg.png)
Hjarðmaðurinn (gríska: Βοώτης Boótes) er stjörnumerki á norðurhimni. Stjörnumerkið dregur nafn sitt af gríska orðinu yfir nautahirði eða plógmann, og hugsanlega sáu Grikkir fyrir sér að stjörnuþyrpingin sem í dag nefnist Karlsvagninn á íslensku hafi verið plógurinn. Bjartasta stjarnan í þessu stjörnumerki er Arktúrus, fjórða bjartasta stjarnan á næturhimninum.